Eski Erzurum Evleri, bin yıldır Türk-İslam medeniyetinin izlerini taşıyan ve Erzurum'un tarihi kültürünü yansıtan önemli yapılar arasında yer alır. Yakutiye ilçesinde bulunan Erzurum Evleri, 11 taş ev ve bir handan oluşur ve yaklaşık 30 yıl önce turistik bir mekana dönüştürülerek restoran haline getirilmiştir. Evler, Erzurum’un geleneksel yaşam biçimini ve zengin kültürel mirasını yansıtan nostaljik bir atmosfer sunar. Ziyaretçiler, geçmişin izlerini taşıyan bu mekanlarda hem tarihi objelerle tanışabilir hem de Erzurum’a özgü yöresel lezzetlerin tadına bakabilirler.
Evlerin mimarisi, Erzurum’un sert kış iklimine uygun olarak tasarlanmıştır. Kalın taş duvarlar ve toprak malzemeler, hem ısı yalıtımı sağlar hem de deprem güvenliği açısından esneklik kazandırır. Evlerin iç kısımlarında tandırbaşı, sekili bölümler gibi geleneksel unsurlar bulunur. Bu yapılar, özellikle soğuk kış aylarında içeride sıcak tutma işlevi görür. Tandırlar, yemeklerin pişirilmesi için kullanılan derin kuyu şeklinde yapılmış özel alanlardır.
Evlerin içindeki bölümler de geleneksel yaşamı yansıtan detaylarla donatılmıştır. Örneğin, kapılar çapraz şekilde yerleştirilmiş olup, evin içi diğer evlerden gizlenir. Ayrıca, misafirlere saygı gösterilen evin iç mekanında, kıble yönünü gösteren şerbetlikler, namaz vakitlerini belirlemeye yardımcı olan ışık düzenlemeleri gibi ince detaylar yer alır. Erzurum Evleri, hem tarihî bir gezinti yapmak hem de geleneksel Erzurum yaşamını deneyimlemek isteyenler için önemli bir durak noktasıdır. Bu mekan, ziyaretçilerine geçmişe bir yolculuk yapma fırsatı sunarken, aynı zamanda şehrin kültürüne dair derin bir anlayış kazandırır.
